Gemaal A.F. Stroink

Geschiedenis

Nadat in 1825 een watersnoodramp Noordwest-Overijssel trof, werd er voor het eerst nagedacht over verbetering van de afwatering. In 1860 kwam een eerste uitwateringssluis bij Blokzijl. In 1893 kwam de tweede uitwateringssluis in de Ettenlandsche Kolk, waar nu het gemaal A.F. Stroïnk staat.

Maar rond 1910 bleek dat deze maatregelen niet voldoende waren. Er werd een onderzoek ingesteld naar de waterstaatkundige toestand van het gebied rondom de Wieden. Dit onderzoek was de aanleiding om een installatie te bouwen die de bemaling van het water kon stimuleren en verbeteren. In 1918 is een start gemaakt met de bouw van het gemaal A.F. Stroïnk en in 1919 werd de eerste installatie in werking gesteld. De tweede installatie werd in 1920 in gebruik genomen. Op 9 juni van datzelfde jaar was de officiële opening van het stoomgemaal.

Het stoomgemaal is vernoemd naar dijkgraaf A.F. Stroïnk. Deze dijkgraaf heeft zich hard gemaakt voor het instellen van bemaling van het gebied, waarbij hij ook over de provinciegrens heen heeft gekeken. Hij heeft de inwoners van Drenthe en Noordwest-Overijssel ervan weten te overtuigen dat de invloed van bemaling een positief effect zou hebben.

Waterkwaliteit

In 1996 is besloten water in te laten bij het gemaal A.F. Stroïnk. Vroeger gebeurde dat via de Linthorst Homansluis in Ossenzijl. Bij het inlaten van water stroomde van hieruit per dag gemiddeld zo’n 300 miljoen liter gebiedsvreemd water naar de sloten en meren van Noordwest-Overijssel. Dat water vermengde zich snel met het aanwezige water in de Weerribben. Dit was zeer ongunstig voor de waterkwaliteit. De natuur ging erop achteruit. Dat was bijvoorbeeld te merken aan planten als Krabbescheer en Fonteinkruid. Deze kwamen steeds minder voor. Een verandering in het peilbeheer moest voorkomen dat er onnodig water werd ingelaten en uitgemalen in de zomer.

Om water in te kunnen laten bij gemaal A.F. Stroïnk is een nieuw inlaatwerk gebouwd. Dat heeft belangrijke voordelen, want het ingelaten water kan nu ook als eerste weer worden uitgepompt. Bovendien krijgt het nauwelijks de kans zich te vermengen met water dat al in het gebied aanwezig is. Het water dat nu bij het gemaal A.F. Stroïnk wordt ingelaten komt via een korte weg direct in de Beulakerwijde. Het water uit de Beulakerwijde, dat van goede kwaliteit is, wordt hierdoor naar de rest van het gebied geperst. Deze methode heeft een gunstige invloed op de natuur.

Een unieke klus bij gemaal A.F. Stroink in Vollenhove

Samen met aannemer Van Hattum en Blankevoort werken we aan een belangrijke restauratie van het iconische gemaal Stroink. Een kenmerkend onderdeel van het gemaal zijn de drie grote zuig- en persbuizen. Deze buizen zorgen niet alleen voor de waterafvoer, maar zijn ook essentieel voor de werking van het gemaal. Om water omhoog te pompen, ontstaat er een vacuüm in de buizen, waardoor hevelwerking optreedt. Dit proces werkt een beetje zoals wanneer je met een rietje water opzuigt. Onderzoek heeft aangetoond dat de buizen lekken, waardoor ze nu, voor het eerst in meer dan 100 jaar, worden gerestaureerd. Dankzij deze renovatie blijft het gemaal goed functioneren én behouden we een bijzonder stuk cultuurhistorie. We verwachten in het najaar van 2025 te beginnen met deze klus en hopen in 2026 klaar te zijn.