Biodiversiteit

Als waterschap dragen we zorg voor schoon water in sloten en kanalen. Om de waterkwaliteit te verbeteren, leggen we voor de zogeheten Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) natuurvriendelijke oevers, natte zones en voorzieningen aan voor land- en waterdieren om zich te kunnen verplaatsen. Zo is er voor de biodiversiteit de afgelopen twee jaren 140 hectare aan natuurvriendelijke oevers bijgekomen. Dit is de omvang van ca. 200 voetbalvelden. 

De heringerichte wateren kennen een aangepast beheer. 

Door de aanleg van natuurvriendelijk oevers verbetert de KRW score voor waterplanten, kleine waterdiertjes en vissen. Daarnaast profiteren diverse soorten mee, zoals:

• Watervogels;
• Rietvogels: Kleine karekiet, Blauwborst;
• Ringslang;
• Insecten: Libellen zoals de beekrombout;
• Amfibieën;
• Allerlei vissoorten;
• Otters.

We leggen vismigratievoorzieningen aan bij gemalen en stuwen om de verplaatsing van vis tussen wateren mogelijk te maken. Dit doen we bij alle KRW waterlichamen en waar dat zinvol is ook in andere wateren. In 2024 waren er 246 obstakels voor vissen voorzien van een vismigratievoorziening, en daar komen er jaarlijks een aantal bij.

Diverse vissen hebben baat bij vismigratievoorzieningen, en kleine waterdiertjes die van stroming houden profiteren soms mee. Voorbeelden zijn:

• Stromingsminnende vissen zoals de winde, de alver, het bermpje en de bittervoorn;
• De weidebeekjuffer (komt voor bij stromend water);
• Stromingsminnende macrofauna zoals....;

We behouden en versterken de natuur door waterbergingen op een natuur- inclusieve wijze te beheren en onderhouden. Voor de meeste van onze waterbergingen geldt dat ze niet bemest worden en dat er geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. De botanische natuurwaarde wordt gestimuleerd door verschralingsbeheer (regelmatig maaien en het maaisel af te voeren).

Hiervan profiteren soorten zoals:

• Rietorchis
• Moeraswespenorchis
• Moerassprinkhaan
• Sint Jacobsvlinder

Bij het beheer- en onderhoud van de watergangen houden we rekening met de beschermde soorten. Het maai- en baggeronderhoud is afgestemd op deze soorten. Waar mogelijk laten we bijvoorbeeld oeverplanten staan. In de zomer blijft gemiddeld in 70% van de watergang één oever staan, en een kleiner deel is dat ook in de winter het geval. Dit is een goed plek voor vissen, kleine waterinsecten en amfibieën om de winter door te komen. Kleine zoogdieren, insecten en vlinders verplaatsen zich via de begroeide oevers en vinden er dekking. In het riet hoor je de rietvogels krassen en watervogels vinden er beschutting.

In de niet gemaaide oever kunnen veel waterorganismen, zoals libellelarven, kleine vis en amfibieën schuilen en een voldoende warm plekje vinden om de winter door te komen. Vooral bruine kikkers kruipen in een dergelijke zone. Het is dus van groot belang dat per maaironde een deel van de begroeiing in de watergang blijft staan.

Water- en oeverplanten, vissen, amfibieën, reptielen en kleine waterdiertjes profiteren van aangepast maai- en baggeronderhoud, zoals:

• Water- en oeverplanten;
• Vissen, amfibieën, ringslangen;
• Macrofauna;
• otters.
   

Dijken maaien we niet in één keer geheel, maar in gedeeltes. Dit is gunstig voor het leefgebied van bijen die bijdragen aan voedselzekerheid en van andere insecten. Ook de ontwikkeling van kruiden op de dijken profiteert hiervan. Er lopen enkele proeven bij het beheer van de dijken. Zo ontwikkelen we de optimale situatie voor een biodiverse vegetatie die een stevige bekleding vormt voor onze dijken, wat belangrijk is bij hoogwater.

Een proef met drukbeweiding door schapen heeft als doel de bodem in te enten met de darmflora van een dier, waarmee bodemprocessen verbeteren. De vaste mest van de schapen voedt het bodemleven en zorgt ervoor dat nutriënten geleidelijk beschikbaar komen.

Wilde bijen en kruiden van soortenrijk hooiland profiteren van het bij-vriendelijk beheer, zoals:

• Wilde bijen van Overijssel
• Kruiden van soortenrijk hooiland zoals de gewone Margriet, echte kruisdistel, cypreswofsmelk, Gele walstro en het Rapunzelklokje

Bij projecten maken we structureel de afweging of meekoppelen van maatregelen voor flora en fauna mogelijk is. De ideeën voor deze maatregelen komen regelmatig van omwonenden of organisaties waar we op de locaties van de projecten mee te maken hebben. De maatregelen in projecten verbeteren de uitwisseling van flora en fauna tussen gebieden die wij beheren en gebieden die andere organisaties beheren. 

Binnen projecten werken we aan herstel en behoud van biodiversiteit. Zo worden er kikkerpoelen, vispaaiplaatsen, ijsvogelwanden en fauna-uittreedplaatsen voor ringslangen en reeën aangelegd.