We nemen je in een drieluik mee terug in de tijd. We vertellen over hoe het leven met water het werkgebied van ons waterschap door de eeuwen heen heeft gevormd. En ons nóg steeds inspireert bij wat we doen. Dit is het eerste deel van Het verhaal van water. We starten op de tijdlijn in de oertijd en eindigen in de late Middeleeuwen.

<500
Oertijd en Oudheid: Leven met het water

Onze voorouders leefden in de oertijd mét het water. De delta van de oer-Vecht en IJssel bestond uit uitgestrekte bossen, veenmoerassen en stromen. De eerste bewoners waren jagers, verzamelaars en vissers. Ze gingen wonen op de hogere drogere gronden langs de kust, rivieren en beken waarop ze hun akkertjes bewerkten. En ze voeren over het water. 

Boot van Pesse

Bij Pesse is in een oude beekbedding een bootje van dennenhout gevonden van meer dan 8000 jaar oud.

500-1200
Vroege Middeleeuwen: Bescherming tegen het water

Doordat in de vroege Middeleeuwen de zeespiegel steeg werd het land natter. En moesten de akkers en woonplekken tegen het stijgende water worden beschermd. 

Eerste dijken

De eerste dijken werden gemaakt langs de Zuiderzeekust en de rivieren, zoals bij Deventer en Kampen die in deze periode als stad en haven uitgroeiden. Op de flanken langs de beekdalen ontstonden de eerste esdorpen en buurtschappen.

1200-1500 
Late Middeleeuwen: Ontwateren en ontginnen

Dijkrecht van Salland 1308

De Bisschop Van Avesnes uit Utrecht bezat veel grond langs de IJssel. In 1308 bracht hij de Dijkbrief van Salland uit, waarin hij regels gaf aan de dijkbewoners om samen de dijk beter te onderhouden en het land beter te beschermen. Dit historisch document staat aan de wieg van ons waterschap.

Eerste laagveenontginningen
Vloeiweiden in beekdalen

In de late Middeleeuwen lieten monniken en edelen delen van hun moerassen ontwateren door middel van gegraven griften en weteringen. Na de ontginning kon het land intensiever worden bewerkt en bracht het meer op. 

De eerste laagveenmoerassen werden ontgonnen vanuit de hogere randen in rechte stroken. In de ontgonnen beekdalen werden vloeiweiden ingericht. En stroompjes verlegd om de hooilanden met vruchtbaar slib te kunnen verrijken. Ook bij het Kampereiland werden winteroverstromingen benut voor vruchtbaar hooiland.

Polder Mastenbroek 1364
Sallandse weteringen

Mastenbroek tussen de IJssel en het Zwarte Water werd vanaf 1364 ingepolderd, in opdracht van Bisschop van Arkel na een grondruil met de stad Kampen. Het is één van de oudste polders van ons land. Ook in Salland investeerden ze in weteringen die de afvoer van de zandgronden verlegden en verbeterden richting het Zwarte Water en Zwolle.

Contact

Wil je meer weten over Het verhaal van water van WDODelta? Neem contact op met Hermine der Nederlanden, adviseur erfgoed en ruimtelijke kwaliteit, via e-mail: herminedernederlanden@​wdodelta.nl

Drieluik

  • Deel 3 van Het verhaal van water

    Dit is het laatste deel van het drieluik van Het verhaal van water… We vertellen over de ontwikkelingen van 1950 tot heden.

    Nieuwe Verlaat
  • Deel 2 van Het verhaal van water

    Dit is het vervolg van het drieluik van Het verhaal van water… Een duik in de geschiedenis van de jaren 1500 tot de jaren 50 in de vorige eeuw.

    Overijssels Kanaal tussen Deventer en Raalte