Het Boetelerveld tussen Raalte, Mariënheem, Haarle en Heeten is het laatste overgebleven stukje van de vroegere uitgestrekte Sallandse Heide. Dat het nog bestaat, is toeval. De machines die het moesten ontginnen, stonden klaar toen zich in februari 1953 de watersnoodramp voordeed. Al het materieel moest plots naar Zeeland en Zuid-Holland. Na de herstelwerkzaamheden daar, was het denken over ontginnen in Nederland veranderd. Het huidige Boetelerveld is hierdoor een unieke weergave van hoe de Raalter woeste gronden eruit zagen in de tijd van de marken.

Waterrijk gebied met ven

In het natte heidegebied liggen twee natuurlijke plassen: het Grote Rietgat en het Kleine Turfgat. Daarnaast zijn er aangelegde drinkpoelen, voor de schapen en de koeien die de heide open moesten houden. Hier huizen inmiddels zeldzame kamsalamanders en andere amfibieën en insecten. Dankzij verschillende leemlagen en hoogteverschillen komt voedselarm grondwater gemakkelijk aan de oppervlakte. Daardoor groeien er bijzondere planten als melkviooltje, klokjesgentiaan en kleine zonnedauw. De rest van de begroeiing bestaat vooral uit vochtige (dop)heide, wilde grassen, jeneverbesstruweel, grove den, zomereik en berk.

Verdroging en verzuring

Het Boetelerveld kampt al langere tijd met twee problemen. Het gebied verdroogt door een te lage grondwaterstand in het voorjaar en het verzuurt als gevolg van te hoge concentraties stikstof. Om de nog aanwezige ‘natte natuur’ te behouden en waar mogelijk ook weer te versterken, worden verschillende maatregelen genomen.

Werkzaamheden

Het gros van de werkzaamheden is gericht op het beter vasthouden van water in het gebied zodat de grondwaterstanden stijgen. Hiervoor worden sloten in en rond het Boetelerveld gedempt of ondieper gemaakt en worden meerdere kleine stuwen aangelegd. Hierbij is rekening gehouden met de aangrenzende  agrarische gronden waardoor landbouwkundige activiteiten in de toekomst plaats kunnen blijven vinden. Ook is een groot kavelruilproject uitgevoerd, waarbij zelfs bedrijven zijn verplaatst. Naar verwachting zijn de werkzaamheden in januari 2021 afgerond.

Rol waterschap

Het Boetelerveld is een N2000 gebied. Het project wordt uitgevoerd binnen het traject ‘Samen werkt beter’ van de provincie Overijssel. Het waterschap heeft vanaf het begin meegewerkt aan de ontwikkeling van dit project. Het ontwerp van de nieuwe inrichting is getoetst en de beoogde effecten beoordeeld. Daarnaast heeft het waterschap meegedacht in kansen en in het beheer en onderhoudsplan. De nieuwe inrichting, met onder andere nieuwe stuwen, om water vast te kunnen houden in het Boetelerveld ligt op dit moment nog deels buiten het hoofdwatersysteem dat wordt beheerd door het waterschap. Momenteel worden afspraken uitgewerkt zodat het waterschap de zorg voor de stuwen en de afwaterende sloten op zich kan nemen.

Meer weten?

Bijzonder Boetelerveld is een gezamenlijke project van: Landschap Overijssel, LTO Noord Salland, gemeente Raalte, gemeente Hellendoorn, provincie Overijssel en Waterschap Drents Overijsselse Delta.